خورش دال عدس جنوبی؛ غذایی کاملا گیاهی و مقوی - مجله سرگرمی

دال عدس یکی از خورش های تند جنوبی است که به علت نداشتن گوشت و فراورده های لبنی، غذایی کاملا گیاهی و مناسب گیاه خوارها به شمار می رود؛ هرچند که این غذا به سبک های متنوعی طبخ می گردد و از همین رو در بعضی دستورهای آشپزی، گوشت مرغ یا گوشت قرمز نیز در آن می ریزند. این غذای پرطرفدار که در بوشهر، خوزستان و... درست می گردد، طرز تهیه خیلی ساده و آسانی دارد و مهم ترین ماده اولیه آن، دال عدس (عدس قرمز) است که بیشتر در همین منطقه ها جنوبی کشت می گردد. دال عدس ظاهری شبیه عدس دارد؛ فقط رنگش قرمز و کوچک تر از عدس است و در تهیه انواع سوپ نیز کاربرد دارد. علاوه بر دال عدس معمولا از تمر هندی، سیر، پیاز، روغن و ادویه نیز در خورش دال عدس استفاده می نمایند که حسابی به آن طعم و مزه می دهد؛ ضمن اینکه خورش یادشده اساسا طعم تندی دارد؛ ولی این موضوع کاملا سلیقه ای است و می توان فلفل کمتری در آن به کار برد.

اهالی جنوبی کشور اغلب این غذا را همراه با گمنه (بلغور دم کشیده)، برنج یا حتی نان میل می نمایند. این خورش گزینه ای عالی برای وعده ناهار، شام و پیش غذا، به خصوص در وعده سحری و افطار به شمار میرود و از آنجا که غنی از پروتئین است، غذایی مناسب تمام افراد، به خصوص بچه ها و سالمندان محسوب می گردد. برای آشنایی بیشتر با دال عدس با ما همراه باشید.

هرآنچه باید درباره خورش دال عدس بدانید:

• خورش دال عدس بدون گوشت
• نکته های تهیه خورش دال عدس
• خورش دال عدس با گوشت
• خواص خورش دال عدس
• طعم خورش دال عدس

خورش دال عدس بدون گوشت

مواد لازم:

• یک و یک دوم پیمانه دال عدس
• پنج حبه سیر
• یک عدد پیاز درشت
• یک عدد سیب زمینی
• سه قاشق غذاخوری رب گوجه فرنگی
• سه قاشق غذاخوری تمرهندی
• یک قاشق غذاخوری فلفل قرمز
• نصف قاشق چای خوری زردچوبه
• نمک و فلفل سیاه و ادویه کاری به مقدار لازم
• پنج پیمانه آب جوش

طرز تهیه دال عدس

1. ابتدا پیاز را نگینی خورد کنید و در مقداری روغن تفت دهید تا طلایی و سبک گردد. در ادامه سیر رنده یا له شده، زردچوبه، فلفل قرمز و سیاه، ادویه کاری و رب گوجه فرنگی را اضافه کنید و هم بزنید تا بوی خامی رب گرفته گردد.

2. در این مرحله نوبت به اضافه کردن دال عدس ها می رسد که باید آن را از قبل به مدت نیم ساعت خیس کنید و بعد چندین بار با آب سرد بشویید؛ سپس همراه با آب جوش در قابلمه بریزید.

3. وقتی آب آغاز به جوشیدن کرد، در قابلمه را بگذارید و حرارت را کم کنید تا غذا سر نرود.

4. تمر هندی را در نصف لیوان آب گرم بخیسانید و بعد از نیم ساعت از صافی رد کنید.

5. سیب زمینی ها را مکعبی خورد کنید و در قابلمه بریزید.

6. وقتی دال عدس پخت و خورش کمی غلیظ شد، آب تمر هندی و نمک را اضافه کنید.

7. در قابلمه را ببندید و اجازه دهید تا سیب زمینی بپزد و غذا جا بیفتد.

8. خورش دال عدس در نهایت آب زیادی ندارد و تقریبا غلیظ است.

نکته های تهیه خورش دال عدس

• خورش دال عدس باید تند باشد که برای این منظور می توانید از سس فلفل تند و همین طور فلفل قلمی سبز و تند بهره ببرید؛ هرچند مقدار فلفل به ذائقه افراد بستگی دارد.
• برای اینکه خورش دال عدس، ترش تر باشد، مقداری آب غوره در آن بریزید یا اگر خورش ترش را نمی پسندید، تمر هندی آن را حذف کنید. علاوه بر این، امکان استفاده از لیمو عمانی به جای تمر هندی نیز وجود دارد؛ به این ترتیب که روی لیمو عمانی را با چنگال چند سوراخ ایجاد نموده و برای نیم ساعت در آب گرم خیس کنید و بعد در غذا بریزید.
• برای غلظت بیشتر خورش، سیب زمینی را جداگانه بپزید و بعد در خورش رنده کنید.
• این غذای خوشمزه را می توانید آبدار تهیه و بعد در آن نان خورد نموده و نوش جان کنید.
• از آنجا که دال عدس آب زیادی می کشد، حواستان به آب غذا باشد.

• در بعضی دستورهای آشپزی، خورش دال عدس را با مرغ درست می نمایند؛ به این شکل که پس از سرخ کردن پیاز، مرغ های تکه شده را همراه با دارچین و فلفل به آن اضافه کنید و وقتی تفت خورد، رب گوجه فرنگی را در آن بریزید. سپس آب جوش را به سایر مواد اضافه کنید تا مرغ بپزد. در ادامه دال عدس و سیب زمینی خوردشده را در قابلمه بیفزایید و وقتی پخته شد، تمر هندی یا آب لیمو بریزید و نمک غذا را بچشید.
• بعضی افراد دال عدسی که از قبل خیس خورده است و سیب زمینی چهار قاچ شده را با هم می پزند، بعد سیب زمینی را درمی آورند و می کوبند. پیاز را در روغن تفت می دهند؛ سیر، فلفل قرمز، ادویه، رب گوجه، زردچوبه و فلفل قلمی سبز و تند را به آن اضافه می نمایند و بعد از اینکه تفت خورد، سیب زمینی له شده را در آن می ریزند و مخلوط نموده؛ سپس آن را به قابلمه دال عدس اضافه می نمایند. این غذا خیلی زود حاضر می گردد.
• در صورت تمایل می توانید از یک یا دو عدد گوجه فرنگی رنده شده در این خورش بهره ببرید.

خورش دال عدس با گوشت

مواد لازم برای 4 نفر:

• یک پیمانه دال عدس
• 200 گرم گوشت چرخ نموده
• دو عدد پیاز درشت
• پنج حبه سیر
• یک عدد سیب زمینی میانه
• دو قاشق غذاخوری رب گوجه فرنگی
• نصف پیمانه تمر هندی
• یک چهارم قاشق چای خوری دارچین
• آب لیمو به مقدار لازم
• فلفل قرمز، نمک، زردچوبه به مقدار لازم

طرز تهیه خورش دال عدس با گوشت

1. یک عدد پیاز را با رنده ریز رنده نموده و همراه با نمک، فلفل و زردچوبه با گوشت چرخ نموده مخلوط کنید و خوب ورز دهید تا یکدست شوند.

2. حالا از این مایه گوشتی به مقدار یک گردو بردارید و در دست گرد نموده و در روغن سرخ کنید تا رنگش عوض گردد.

3. پیاز دوم را نگینی خورد کنید و در روغن تفت دهید تا طلایی رنگ گردد. سپس سیر له شده، دارچین، فلفل و رب گوجه فرنگی را اضافه کنید تا کمی تفت بخورند.

4. در این مرحله گوشت های قلقلی را به مواد اضافه کنید و چهار تا پنج لیوان آب جوش در قابلمه بریزید.

5. سیب زمینی را پوست بگیرید و در ابعاد مکعبی خورد نموده و به خورش اضافه کنید.

6. تمر هندی را در یک لیوان آب خیس کنید و سپس با عبور آن از یک صافی، هسته ها و تفاله های تمر هندی را جدا کنید تا فقط شیره آن را باقی بماند. در صورت تمایل می توانید در این مرحله یک قاشق غذاخوری آرد به آب تمر هندی اضافه کنید.

7. پس از پخته شدن دال عدس و سیب زمینی، تمر هندی را در قابلمه بریزید و نمک و فلفل آن را مقدار کنید.

8. این غذا به اصطلاح تنگ آب است و به همین علت باید روی شعله ملایم گاز آب بجوشد تا آبش کشیده و غلیظ گردد.

9. خورش دال عدس را با لیموترش مزه دار نموده و با برنج کته یا با نان سرو کنید.

خواص خورش دال عدس

خورش دال عدس سرشار از انواع ویتامین ها، کربوهیدرات، سدیم، پتاسیم، کلسیم، آهن، اسید فولیک، پروتئین، منگنز، منیزیم، روی (زینک) و... است. این خورش در تقویت عمومی بدن اثر بسزایی دارد؛ به طوری که گزینه ای موثر در دوران نقاهت بیماری به شمار می رود. پروتئین گیاهی زیادی در دال عدس وجود دارد و از همین رو برای افراد گیاه خوار بسیار مفید است. علاوه بر این، خورش دال عدس خاصیت چاق نمایندگی دارد و افراد لاغر می توانند از این مزیت نهایت استفاده را ببرند. از دیگر خواص دال عدس می توان به این موارد اشاره نمود:

• افزایش تعداد گلبول های قرمز خون و برطرف کم خونی، بعلاوه مفید برای زنان باردار و جنین به علت داشتن اسید فولیک و آهن
• خاصیت آنتی بیوتیکی و از بین بردن عفونت های بدن
• تقویت سیستم ایمنی بدن و محافظت از بدن در برابر بیماری های مختلف به ویژه سرطان ها به خاطر ویتامین های A ،C و E و خاصیت آنتی اکسیدانی دال عدس
• بهبود عملکرد روده ها، برطرف یبوست و هضم بهتر غذا به واسطه فیبر فراوان در دال عدس
• تکسین درد مفاصل و برطرف پوکی استخوان
• تقویت کبد، تقویت عضله قلب و موثر در شادابی و طراوات پوست و مو
• تنظیم قند خون، افزایش انرژی بدن و بهبود شیردهی
• جلوگیری از تنبلی چشم و سایر ناراحتی های چشمی در اثر کاروتن این نوع عدس

طعم دال عدس جنوبی

خورش دال عدس، غذایی بسیار ساده با مواد اولیه مقرون به صرفه و کم است که در مدت زمان کوتاهی تهیه می گردد. از آنجا که می توانید آن را کم آب بردارید و به صورت خورش با برنج نوش جان کنید یا آب دار بردارید و به شکل سوپ و با نان سرو کنید، هواداران زیادی دارد. علاوه بر این، گیاهی بودن این غذا نیز مزید بر علت شده است تا افراد گیاه خوار به آن علاقه مند باشند. بی شک رنگ ولعاب نارنجی این غذا با طعم تند و آتشین فلفل، شما را به سرزمین های جنوبی کشورمان می برد و حس وحال حضور در بوشهر و خوزستان و غیره را برایتان زنده می نماید.

دست به کار شوید و این غذای متفاوت، سالم و خوشمزه را تهیه کنید و برای اینکه دیگران نیز از نتیجه زحمت های شما استفاده نمایند، با تگ کردن خبرنگاران در اینستاگرام ([email protected])، عکس غذای خود را با مخاطبان ما به اشتراک بگذارید. بعلاوه اگر از اهالی جنوب کشور هستید یا این غذای خوشمزه را چشیده اید، در پایین این مقاله از خبرنگاران از تجربه های خود برای ما بگویید.