خبر جعلی کشف بزرگ جیمز وب که خیلی ها باور کردند - مجله سرگرمی

آلیسون کرک پاتریک، اخترفیزیکدان دانشگاه کانزاس به وب سایت اسپیس دات کام گفت: جیمز وب برای یافتن نخستین کهکشان های دنیا طراحی شده است. یکی از چیزهایی که تلسکوپ کشف کرد، این بود که آن کهکشان ها احتمالاً پرجرم تر از حد تصور پیشین ما هستند. یافته شگفت انگیز دیگر این بود که فهمیدیم این کهکشان ها ساختارهای زیادی دارند؛ درحالی که قبلا فکر نمی کردیم کهکشان ها اینقدر زود در دنیا ساختاریافته شده باشند.

مدل استاندارد کیهان شناسی چگونگی شکل گیری نخستین کهکشان ها را ازطریق یک فرایند سلسه مراتبی توصیف می کند. این فرایند شامل ابرهای کوچک گاز و خوشه هایی از ستارگان است که با هم جمع می شوند تا کهکشان های نوظهور بزرگ تر را تشکیل دهند. اینکه این کهکشان های اولیه، در مشاهدات جیمز وب کمی تکامل یافته تر از حد انتظار به نظر می رسند، یک معمای اخترفیزیکی جالب توجه است که در تقابل با مدل های کنونی از رشد کهکشان ها قرار می گیرد.

ماه گذشته، نیچر مقاله ای درباره مشاهدات جیمز وب از کهکشان های اولیه نوشت که در آن نقل قولی از کرک پاتریک وجود داشت:هم اکنون درحالی که ساعت سه صبح بیدار دراز کشیده ام، به خودم می آیم و به این فکر می کنم که آیا امکان دارد هرآنچه انجام داده ام، اشتباه بوده باشد.

این نقل قول بعدا مورد سوء استفاده قرار گرفت. کرک پاتریک می گوید: آن نقل قول خوبی بود. من تلاش می کنم فردی کاملاً روراست باشم و منظورم همان چیزی بود که گفتم؛ اینکه تمام چیزهایی که براساس داده های تلسکوپ های قبلی درباره کهکشان های اولیه آموخته ام، احتمالاً تصویر کاملی نبوده است و اکنون ما داده هایی بیشتری داریم تا بتوانیم نظریاتمان را اصلاح کنیم.

بیشتر بخوانید: پاسخ شگفت انگیز ربات انسان نما به نگرانی بزرگ انسان ها

کرک پاتریک به پژوهش های خود بازگشت و نقل قولش را فراموش کرد تا آنکه در میانه اوت، پیامی از یکی از دوستانش دریافت کرد که می گفت مقاله ای وجود دارد که ادعا می کند مشاهدات تلسکوپ فضایی جیمز وب از کهکشان های دوردست، نظریه بیگ بنگ را رد کرده است. این مقاله که ابتدا به وسیله سازمانی به نام مؤسسه هنر و ایده ها منتشر و بعدا در سایت های خبری بازنشر شد، به وضوع ادعایی غلط را مطرح می کرد.

بدتر از همه، مقاله آنچه را که کرک پاتریک به نیچر گفته بود، از متن اصلی جدا و از آن سوء برداشت کرده بود تا این گمان نادرست ایجاد شود که اخترفیزیکدانان از تصور اشتباه بودن بیگ بنگ به هراس افتاده اند. نویسنده آن مقاله، یک پژوهشگر مستقل به نام اریک لرنر است که از اواخر دهه 1980 همیشه مشغول رد بیگ بنگ بوده و نظریه شبه علمی جایگزین خود را به آن ترجیح داده است.

کرک پاتریک گفت: من آن [مقاله] را دیدم و فکر کردم وحشتناک و درعین حال مزخرف است. هیچ کس آن را نمی خواند. [اما] خبر بعدی که به گوشم رسید، این بود که همه آن را خوانده اند!

کرک پاتریک در شرایطی پر از استرس قرار گرفت. هرچند دوستان و همکاران نزدیکش به اندازه ای کرک پاتریک را می شناختند که بدانند به اشتباه از او نقل قول شده است، آشنایان دورتر با وی تماس گرفتند و پرسیدند آیا واقعاً این موضوع را گفته است یا نه. حتی برخی سلامت عقلی او را زیر سؤال بردند. سپس ایمیل ها از راه رسیدند و افراد مختلفی که مقاله را خوانده و باور کرده بودند، صندوق ورودی ایمیل کرک پاتریک را مملو از پیام های تازه کردند. مردم حتی با شماره او تماس گرفتند.

کرک پاتریک گفت: من با کسی تماس نگرفتم و نمی خواستم درگیر بشوم. این مسئله من را ناراحت کرد؛ زیرا افراد زیادی به علم بسیار علاقه مند هستند اما دانشی برای تشخیص واقعیت از افسانه ندارند و چیزی شبیه به این مقاله را می خوانند و فکر می کنند درست است.

هیچ کدام از این اتفاق ها برای لی مک اینتایر، فیلسوف علم در دانشگاه بوستون و نویسنده کتاب چگونه با انکارکننده علم صحبت کنیم تعجب آور نیست.

مک اینتایر مایل است به تفاوت بین افرادی که عمدا روایت های ضدعلمی را ترویج می دهند با افرادی که به دلیل ناآگاهی، داستان های جعلی را باور می کنند، اشاره کند. مک اینتایر حین پژوهش درباره کتابش، چندین روز را در گردهمایی زمین تخت باوران گذراند، با باورمندان به این نظریه صحبت کرد و به درک بهتری از روش هایی دست یافت که انکارکنندگان علم، فارغ از موضوع مورد بحث استفاده می کنند.

مک اینتایر به اسپیس دات کام گفت: اولین قدم در انکار علم، جمع آوری گزینشی شواهد است. دوم، دروغگویی درباره نظریه های توطئه و سوم، به کارگیری استدلال های غیرمنطقی است. گام چهارم این است که آن ها به کارشناسان جعلی تکیه و کارشناسان واقعی را تخریب می کنند و پنجم، اصرار دارند که علم برای داشتن اعتبار باید کامل باشد.

بیشتر بخوانید: ادعای عجیب دانشمندان: چرخش مداری سیاره مشتری زمین را بهشت می کند!

مک اینتایر می گوید تاکتیک های به کاررفته در مقاله لرنر، جهت گیری های اشتباه کلاسیکی هستند که به وسیله انکارکنندگان علم استفاده می شوند. به عنوان مثال، لرنر از مغالطه های منطقی استفاده می کند؛ مانند اشاره به اینکه در مدل بیگ بنگ، کهکشان های دورتر باید بزرگ تر به نظر آیند؛ زیرا در دنیا درحال انبساط، نور آن ها باید زمانی که به ما نزدیک تر بودند، ساطع شده باشد. این پیش فرض به هیچ وجه معنا ندارد؛ زیرا این اجرام وقتی شروع به درخشش کردند، دورترین کهکشان ها بودند و هنوز هم دورترین هستند؛ درنتیجه به دلیل فاصله نباید بزرگ تر به نظر آیند.

مک اینتایر اذعان می کند که فهماندن حقیقت به انکارکنندگان علم سخت است؛ زیرا آن ها براساس غریزه شان به هر آنچه از کارشناسان یا شخصیت های معتبر می شوند، بی اعتماد هستند. برای دانشمندان وسوسه انگیز است که پاسخ آن ها را ندهند و امیدوار باشند که پی کارشان بروند؛ اما مک اینتایر می گوید این اشتباه است: آن ها پی کارشان نمی روند. او می افزاید:

اگر انکارگرایی را نادیده بگیریم، یکی از بدترین کارهای ممکن را انجام داده ایم؛ زیرا اگر وارد بحث نشویم و اشتباهشان را اثبات نکنیم، آن ها صرفاً باورمندان بیشتری را جذب می کنند و شرایط ممکن است از کنترل خارج شود. بااین حال اگر می خواهید بر انکارکنندگان علم پیروز شوید، ابتدا باید اعتمادشان را به دست آورید که واقعاً سخت است.

تنها افرادی که تا به حال نظرشان را تغییر داده اند و من درباره شان می دانم، بدین دلیل این کار را انجام دادند که شخصی مورد اعتماد، با عشق و همدلی وقت گذاشت تا آن ها را متوجه اشتباهشان کند. این مسئله مستلزم درک این است که اغلب انکارکنندگان علم قربانی هستند. درباره اریک لرنرهای دنیا صحبت نمی کنم؛ بلکه روی صحبتم با افرادی است که به او باور دارند.

اخترشناسان درمقایسه با بسیاری از دیگر دانشمندان در جایگاه برتر هستند؛ زیرا اطلاع رسانی عمومی بخش بزرگی از کار یک اخترشناس است و تصاویر شگفت انگیز مانند نمونه های ثبت شده با تلسکوپ فضایی جیمز وب، مردم را شگفت زده می کنند. اخترشناسان می توانند با مردم ارتباط برقرار کنند و چهره ای انسانی به این علم بدهند. انجام این کار برای پژوهشگران در برخی از رشته های علمی دیگر سختتر است.

کرک پاتریک می گوید: درحالی که اعتماد به علم به طور واضح خدشه دار شده است، در نجوم ما اطلاع رسانی عمومی را جدی می گیریم و درنتیجه فکر می کنم اخترشناسان هنوز ازجمله دانشمندان مورد اعتمادتر محسوب می شوند.

بیگ بنگ اتفاق افتاده است

در این بین، اخترشناسان با به دست آوردن داده های شگفت انگیز از تلسکوپ جیمز وب، به کسب اطلاعات بیشتر درباره دنیا اولیه ادامه می دهند.

نکته خنده دار این است که مشاهدات جیمز وب درواقع از مدل بیگ بنگ پشتیبانی می کند و درست مانند پیش بینی کیهان شناسی بیگ بنگ، نشان می دهد که کهکشان های اولیه کوچک تر بودند و درطول زمان بزرگ تر شدند. یافته های غافلگیرکننده مانند اینکه کهکشان ها در دنیا اولیه فراوان تر، کمی بزرگ تر و ساختاریافته تر از حد انتظار بودند، بدین معنا نیست که بیگ بنگ اشتباه است؛ بلکه صرفاً نشان می دهد که بخش هایی از کیهان شناسی که از بیگ بنگ پیروی می کند، به اندکی اصلاح نیاز دارد.

قسمت مفرح علم همین است. با وجود استدلال های لرنر و سایر انکارکنندگان، علم هیچ گاه بی نقص نیست. ما همیشه درحال یادگیری هستیم، همیشه نظریاتمان را بهبود می دهیم و هیچ توطئه ای وجود ندارد که تلاش کند تفکر مستقل را از بین ببرد. بیش از هر چیز، علم مبتنی بر مشاهدات و شواهد است و بیگ بنگ هم از این قاعده مستثنی نیست.

5858