11 مورد از خواص آب زرشک برای بدن و سلامت انسان - مجله سرگرمی

کمی با گیاه زرشک آشنا شوید

زرشک (با نام علمی Berberis vulgaris) یک گیاه بوته ای است در سراسر دنیا رشد می نماید. این گیاه به علت داشتن برگ های رنگارنگ، محبوبیت زیادی دارند؛ اما بعضی از گونه های آن مثل زرشک ژاپنی یک گیاه مهاجم در نظر گرفته می گردد (گیاه مهاجم در واقع به گیاهی گفته می گردد که به طور طبیعی در یک منطقه وجود ندارد و با معرفی شدن آن به زادبوم، نظم طبیعی برهم می خورد و مسائل مالی و محیط زیستی به وجود می آید).

زرشک برای سالیان زیادی است که در طب سنتی شرقی و غربی برای درمان مسائل مختلف از جمله یبوست، سوزش سر دل، اسهال و… مورد استفاده قرار می گیرد. به جز خود زرشک، برگ، ریشه، ساقه و پوست آن هم قابل استفاده است.

آب زرشک برای بدن چه خواصی دارد؟

1. ارزش غذایی بالا

زرشک یک ماده بسیار مغذی است. زرشک سرشار از کربوهیدرات، فیبر و چندین ویتامین و مواد معدنی است. علاوه بر این، زرشک یک منبع عالی ویتامین C بوده و بعلاوه حاوی یک آنتی اکسیدان است که می تواند از بدن شما در برابر آسیب های سلولی یاری و از بیماری های قلبی و سرطان جلوگیری کند.

یک چهارم پیمانه (28 گرم) زرشک خشک حاوی مواد زیر است:

علاوه بر این موارد، زرشک حاوی روی، منگنز و مس است که همگی مواد معدنی کمیاب هستند که نقش مهمی در ایمنی و پیشگیری از بیماری دارند. بعلاوه رنگ قرمز روشن زرشک ها از آنتوسیانین ها ناشی می گردد که نوعی رنگدانه گیاهی هستند؛ بنابراین از خواص آب زرشک قرمز می توان گفت که به تقویت و سلامت مغز و قلب شما یاری می نماید.

2. حاوی ترکیبات گیاهی بسیار مفید است

حدود 22 آلکالوئید در گیاه زرشک یافت می گردد. آلکالوئیدها گروهی از ترکیبات هستند که خواص مختلف دارند و به علت اثرات درمانی شناخته شده هستند. زرشک سرشار از بربرین است؛ یک ترکیب گیاهی منحصر به فرد که یاری زیادی به سلامت بدن می نماید. بربرین عضوی از خانواده آلکالوئیدهاست.

مطالعات نشان داده اند که بربرین به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی عمل می نماید و با آسیب سلولی ناشی از رادیکال های آزاد مبارزه می نماید (رادیکال های آزاد اتم های ناپایداری هستند که در صورت تجمع در بدن می توانند مضر باشند و باعث پیری و انواع بیماری ها شوند).

بعلاوه، بربرین ممکن است به کاهش سطح قند خون و کلسترول، کند کردن پیشرفت سلول های سرطانی خاص، مبارزه با عفونت ها و اثرات ضد التهابی یاری کند.

3. فواید آب زرشک برای دیابت

زرشک (و به ویژه بربرین موجود در آن) می تواند به مدیریت دیابت و سطح قند خون یاری کند. مطالعات نشان می دهند که بربرین می تواند نحوه واکنش سلول های شما به هورمون انسولین را که اندازه قند خون را تنظیم می نماید، بهبود ببخشد. به نوبه خود، این کار می تواند به کاهش سطح قند خون شما یاری کند.

یک مطالعه 3 ماهه بر روی 36 بزرگسال مبتلا به دیابت نوع 2 نشان داد که مصرف 1.5 گرم بربرین در روز می تواند منجر به کاهش قابل توجه 2 درصدی در هموگلوبین A1c (معیاری برای کنترل میانگین قند خون شما) گردد. در واقع، محققان متوجه شدند که بربرین می تواند اثرات مفیدی بر قند خون و هموگلوبین A1c داشته باشد که با داروهای دیابت متفورمین قابل مقایسه است.

یک مطالعه 8 هفته ای دیگر روی 30 فرد مبتلا به دیابت نوع 2 نشان داد افرادی که روزانه 2 میلی گرم آب میوه خشک زرشک مصرف می کردند، در مقایسه با گروهی که دارو مصرف می کردند، سطح هموگلوبین A1c و قند خون کمتری داشتند.

4. خواص آب زرشک برای کلسترول

ترکیبات بربرین موجود در زرشک می تواند به بهبود سطح کلسترول یاری کند، زیرا در کاهش کلسترول و تری گلیسیرید لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) موثر است.

5. آب زرشک به درمان اسهال یاری می نماید

زرشک برای قرن هاست که برای درمان اسهال مورد استفاده قرار می گیرد. این موضوع احتمالا به علت غلظت بالای بربرین در زرشک است که با مهار گیرنده های خاص می تواند به درمان اسهال یاری کند. در واقع، یکی از قدیمی ترین مطالعات بر روی بربرین نشان داد که این ماده می تواند اسهال ناشی از عفونت بعضی باکتری ها از جمله E.coli را درمان کند.

علاوه بر این، یک مطالعه روی 196 بزرگسال مبتلا به سندروم روده تحریک پذیر غالب با اسهال (IBS-D)، نشان داد که مصرف 800 میلی گرم بربرین هیدروکلراید در روز به طور قابل توجهی دفعات اسهال و احتیاج فوری به اجابت مزاج را می تواند کاهش دهد.

6. آب زرشک می تواند از شما در برابر سندروم متابولیک محافظت کند

خوردن زرشک ممکن است به پیشگیری از سندروم متابولیک یاری کند؛ یعنی مجموعه ای از عوامل که خطر بیماری های قلبی و دیابت را افزایش می دهند. علاوه بر این، زرشک می تواند از شما در برابر چاقی، قند خون بالا، کلسترول، تری گلیسیرید و سطح فشار خون (که همگی عوامل خطر برای این سندروم هستند) محافظت کند.

یک مطالعه 8 هفته ای روی 46 بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 نشان داد که نوشیدن حدود 7 اونس (200 میلی لیتر) آب زرشک در روز به طور قابل توجهی فشار خون، تری گلیسیرید، کلسترول و قند خون را می تواند کاهش دهد.

علاوه بر بهبود علائم مربوط به سندروم متابولیک، زرشک می تواند به کاهش استرس اکسیداتیو در افرادی که قبلا به این بیماری مبتلا هستند نیز یاری کند. استرس اکسیداتیو ناشی از آسیب سلولی زمینه ای است که به وسیله مولکول های واکنشی به نام رادیکال های آزاد ایجاد می گردد. داشتن استرس اکسیداتیو بیش از حد (و نداشتن آنتی اکسیدان کافی برای مبارزه با آن) می تواند منجر به بیماری قلبی و سایر مسائل سلامتی گردد.

7. آب زرشک برای بهبود سلامت دندان

بعضی مطالعات نشان می دهند که آب زرشک می تواند با التهابات مبارزه کند؛ زیرا بربرین موجود در زرشک دارای خواص ضد التهابی است، بنابراین، می تواند به درمان بیماری های التهابی دندان مانند التهاب لثه که با تجمع پلاک، تورم و تحریک لثه ها تعیین می گردد، یاری کند.

یک مطالعه روی 45 پسر بین 11 تا 12 سال نشان داد که استفاده از ژل دندانی زرشک به مدت 21 روز می تواند باعث کاهش پلاک و التهاب لثه به اندازه قابل توجهی گردد. این نتایج نشان می دهند که آب زرشک می تواند سلامت دندان را بهبود بخشد، اما تحقیقات بیشتری در این مورد احتیاج است.

8. آب زرشک و اثرات ضد سرطانی

اثرات ضد سرطانی زرشک به علت وجود بربرین در آن است؛ از آن جایی که بربرین به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل می نماید، ممکن است به مبارزه با آسیب اکسیداتیو زمینه ای مرتبط با توسعه سرطان یاری کند.

علاوه بر این، بربرین ممکن است باعث مرگ سلول های سرطانی، جلوگیری از تکثیر سلول های سرطانی و مهار آنزیم های دخیل در چرخه زندگی سلول های سرطانی گردد.

چندین مطالعه آزمایشگاهی نشان می دهند که بربرین از رشد تومور جلوگیری می نماید و باعث مرگ سلولی در سلول های سرطانی پروستات، کبد، استخوان و سینه در انسان می گردد.

9. خواص آب زرشک برای پوست

خواص آب زرشک برای جوش صورت و درمان آکنه، از دیگر مواردی است که می توانیم در این فهرست به آن اشاره کنیم. بربرین و سایر ترکیبات موجود در زرشک می توانند به مبارزه با التهاب و عفونت های مرتبط با آکنه یاری نمایند.

یک مطالعه 4 هفته ای روی نوجوانان مبتلا به آکنه میانه تا شدید، نشان داد که مصرف 600 میلی گرم آب زرشک در روز می تواند به طور قابل توجهی اندازه این مسائل پوستی را کاهش دهد. این مطالعه به این نتیجه رسید که آب زرشک می تواند یک گزینه درمانی ایمن و موثر برای نوجوانان مبتلا به آکنه باشد، اما تحقیقات گسترده تری برای این مورد احتیاج است.

10. به راحتی می توان آن را به رژیم غذایی روزانه اضافه نمود

زرشک طعمی ملس و ترش و شیرین دارد که می تواند غذای شما را مجذوب کننده تر کند. علاوه بر آب زرشک، خود میوه زرشک را می توانید به صورت مربا، خام، روی سالاد یا سرخ شده در کنار غذا نوش جان کنید. بعلاوه می توانید آن را به صورت دمنوش مصرف کنید و از خواص بسیار زیاد آن بهره مند شوید.

مکمل زرشک را می توان به صورت کپسول، عصاره مایع، پماد یا ژل پیدا کنید که همگی در ترکیبات خود حاوی بربرین هستند. قبل از مصرف این محصولات حتما با یک پزشک مشورت کنید و دستورالعمل محصول را به خوبی بخوانید.

در حالی که زرشک به طور کلی برای بیشتر مردم بی خطر شناخته می گردد، اما بعضی گزارش ها وجود دارند که نشان می دهند مصرف مقادیر زیاد یا دوزهای بالای مکمل آن می تواند باعث ناراحتی معده و اسهال گردد.

علاوه بر این ها، تحقیقات کافی در خصوص تاثیرات زرشک روی بچه ها، زنان باردار و شیرده انجام نشده است، به همین علت اگر جز این دسته هستید، برای مصرف آن با پزشک مشورت کنید.

برای بهره مندی از خواص زرشک و آب زرشک بهتر است آن را به صورت طبیعی و در رژیم غذایی خود مصرف کنید و تا جای ممکن از مکمل ها استفاده نکنید.

11. خواص آب زرشک برای لاغری

از آن جایی که بربرین موجود در زرشک ترشح آنزیم های آدنوزین و پرتوئین را کنترل می نماید، می تواند سوخت و ساز را بدن را بالا ببرد و به لاغری و کاهش وزن یاری کند. شما می توانید برای بهره مندی از این خواص عالی، نوشیدنی زرشک یا دمنوش زرشک را روزانه مصرف کنید.

خواص آب زرشک سیاه

زرشک سیاه یا زرشک کوهی از خانواده Berberidaceae است؛ این خانواده شامل حدود 650 گونه در سراسر دنیا است و گونه های مختلف آن در نقاط مختلف دنیا مثل ایران، چین، آسیای میانه و بسیاری از کشورهای اروپایی، آمریکایی و آفریقایی یافت می گردد. زرشک سیاه در واقع درختچه ای خاردار با چوب های زرد، برگ های تخم مرغی و میوه های قرمز و بیضی شکل است.

از خواص زرشک کوهی می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• بهبود عملکرد سیستم قلب
• تنظیم سطح کلسترول خون
• بهبود عملکرد کبد
• تنظیم سطح گلوکز خون
• بهبود سطح فشار خون
• یاری به کاهش وزن
• خواص آنتی اکسیدانی، ضد التهابی، ضد سرطانی، ضد میکروبی و ضد درد

و در آخر

آب زرشک یکی از خوشمزه ترین و محبوب ترین نوشیدنی هاست. از آن جایی که این گیاه حاوی بربرین است، می تواند خواص بسیار زیادی برای سلامتی داشته باشد. بربرین ها مانند یک آنتی اکسیدان عمل می نمایند و می توانند از بدن در برابر بیماری های مختلف محافظت کند.

منابع: Healthline, Webmd