فیلم خورشید، شانس اول شیرطلایی در ونیز - مجله سرگرمی

با ما همراه باشید و با تور ایتالیا ارزان از به بهترین کشور اروپا سفر کنیم و در شهرهای ونیز، فلورانس و رم بگردیم و بناهای تاریخی این کشور تاریخی را از نزدیک ببینیم.

گاهی فاصله امروز و دیروز چه طولانی می گردد و آدم ها در یک چشم به هم زدن چه مسیری را طی می نمایند. این فاصله ها حتی باورش هم سخت می گردد، گاهی... پنج، شش ماه پیش دخترکی را در جشنواره فجر دیدیم که با گریه ها و حرف هایش اشک همه را درآورد. دستفروش مترو بود.

یک کودک کار. نشانه ای از یک مشکل اجتماعی- مالی حاد. همان دخترک، اما امروز، روی فرش قرمز جلوی عکاسان دفیله می رود و نگاه سینمادوستان جهان متوجه اش است. او شمیلا شیرزاد است. بازیگر فیلم خورشید مجید مجیدی که این روز ها در فستیوال فیلم ونیز توجهات منتقدان و رسانه ها را به خود جلب نموده و آن گونه که از اوضاع برمی آید، یکی از شانس های اصلی فستیوال سال جاری است.

قدیمی ها که برای همه چیز تحلیلی جبری داشتند، در این جور مواقع می گفتند طرف رو خدا بغل نموده یا بوسیده. شاید این ساده ترین و منطقی ترین تحلیلی باشد که برای مورد شگفت انگیز شمیلا و ابوالفضل شهرزاد، سیدمحمد موسوی و روح الله زمانی به ذهن می رسد.

بچه ها کاری که به گفته مجید مجیدی از بین چهارهزار کودک انتخاب شده بودند، دخترکی افغانستانی که بعد از اولین نمایش فیلم اظهار امیدواری نموده بود روزی برسد که در جهان هیچ کودک کاری وجود نداشته باشد، کسی که در شرح سکانس گریه اش گفته بود که گریه کردن برایم سخت بود، اما وقتی به مادرم و سختی های زندگی مان فکر کردم، به راحتی توانستم گریه کنم؛ حالا در شهر رویایی ونیز، در قامت یک بازیگر رویای مراسم اسکار را می بیند.

دوستی با دیدن عکس های این بازیگران در ونیز می گفت: اگر این چند کودک زندگی شان عوض گردد، می گردد گفت: مجیدی و فیلمش وظیفه اجتماعی شان را انجام داده اند و حتی بیشتر ...

هنگامی که در آخرین روز های جشنواره فیلم فجر فیلم خورشید مجید مجیدی روی پرده آمد، بسیاری شگفت زده شدند. حقیقتش بعد از فیلم های آخر مجیدی، بید مجنون، محمد رسول الله و آن سوی ابرها، او نیز جزو کارگردانان تمام شده سینمای ایران به نظر می رسید.

از آن هایی که درست در سن وسالی که باید بهترین زمان خلاقیت شان باشد، به انتها راه می رسند و تا جایی که زورشان برسد، آن اعتبار اولیه شان را به حراج می گذارند. مجیدی، اما زود برگشت و البته خوب برگشت تاحدی که خیلی ها خورشید را بهترین فیلم کارنامه اش می دانند.

ادعایی که حتی اگر اغراق هم باشد، اما به هرحال این را کتمان نمی توان کرد که خورشید یکی از بهترین و جذاب ترین فیلم های مجید مجیدی است. این را این روز ها سینمادوستان اروپایی هم -که توانسته اند خود را به ونیز برسانند- گواهی می دهند...

خورشید در ونیز

هنگامی که اعلام شد خورشید در بخش اصلی ونیز حاضر خواهد شد، بسیاری این امر را به شرایط کرونایی سینمای جهان ربط دادند و گفتند که ونیز به دلیل کمبود فیلم های خوب این تصمیم را گرفته است. اما حالا خبر می رسد که خورشید از شانس های اصلی شیر طلایی سال جاری است.

درواقع استقبال رسانه ها و منتقدان و حتی مخاطبان عادی از این فیلم چنان شگفت انگیز بوده که به نظر می رسد داوران چاره ای ندارند، مگر تقدیر و تجلیل از فیلمی که حداقل در نیمه اول جشنواره بهترین فیلم لقب گرفته است و بعد از انتها نمایشش تماشاگران شش، هفت دقیقه سرپا تشویقش نموده اند.

استقبالی که بچه های آسمان و استقبال جشنواره ای حیرت انگیز آن را به یاد می آورد که تا نامزدی اسکار هم ادامه پیدا کرد و درواقع راه را برای اصغر فرهادی و اسکارهایش باز کرد. به عبارت بهتر، حضور در جشنواره معتبر ونیز نخستین حضور جهانی خورشید است که موفقیت در این فستیوال می تواند راه خورشید و مجیدی را در فصل جوایز سینمایی هموار کند...

خورشید در اولین نمایش هایش اکران موفقی داشت. این فیلم تا انتها جشنواره ونیز قرار است 18 نوبت برای فعالان صنعت سینما و سینمادوستان به نمایش در آید.

مجیدی در ونیز

بعد از اولین نمایش خورشید در کنفرانس مطبوعاتی این فیلم صحبت های جالبی عنوان شد. شمیلا شیرزاد از گذشته اش حرف زد، از روز هایی گفت که به عنوان کودک کار در مترو دستفروشی می کرد و در ادامه از مجیدی تشکر کرد که دریچه ای رو به آینده برایش باز نموده.

جواد عزتی از سال های دور گفت که تئاتر کودک کار می کرد و مجید مجیدی هم از معضلات اجتماعی در ایران گفت و از اینکه سیاست های آمریکا و تحریم های مالی تا چه حد این معضلات را افزایش داده است.

مجیدی گفت: کشور های اطراف ما مدام در جنگ به سر می برند. ما در یک منطقه پر از بحران هستیم که متاسفانه آسیب های این بحران ها هم بیش از هر چیز متوجه بچه ها و خانواده هاست. خانواده های بی بضاعت مدام فقیر و فقیرتر می شوند و این شرایط معضلاتی را برای همه جوامع به خصوص کشور ما به همراه داشته است.

مجیدی از معضلات مهاجران هم گفت: یکی از عظیم ترین چالش های ما این است که به دلیل مرز گسترده ای که با افغانستان داریم، بخشی از مردم آسیب دیده این کشور به شکل غیرقانونی وارد کشور ما می شوند. آمار های رسمی بین سه تا چهار میلیون نفر است، اما به نظرم آمار غیررسمی خیلی بیشتر از اینهاست و شاید چیزی حدود 8 تا 9 میلیون مهاجر افغان ما در کشورمان داریم.

از سوی دیگر به واسطه جنگ عراق، مهاجرانی از عراق داشته ایم. از سوی پاکستان هم به همین صورت بوده است. مجموعه این ها باعث آسیب پذیری کشور ما و مواجهه اش با چالش های عظیم شده است.

خورشید از نگاه منتقدان

بعد از نخستین نمایش های فیلم خورشید در ونیز، علاوه بر فعالان سینمایی و مخاطبان عادی، منتقدان سینمایی نیز از فیلم خورشید استقبال نموده اند. تا به امروز در نقد هایی که در رسانه های مطرح جهان درباره این فیلم نوشته شده، نظر ها و نگاه های منتقدان به این فیلم مثبت بوده و درصد زیادی از منتقدان خورشید را یکی از بهترین فیلم های کارنامه مجید مجیدی می دانند.

نیکولا باربر، منتقد سینمایی ایندی وایر خورشید را ترکیبی از داستان دیکنزی بچه ها تهیدست تهران با فیلمی پرجنب وجوش در ژانر سرقت و البته درامی پرمعنا درباره معلمی خوش قلب معرفی نموده است: خورشید کاملا هیجان انگیز است و روایتی دیکنزی دارد؛ فیلم یک روایت اجتماعی و واقع گرایانه از بچه ها فقیر در تهران را با ماجرای یک سرقت جذاب و درامی درباره یک معلم مهربان تلفیق می نماید؛ معلمی که اگر در یک فیلم دهه هشتادی آمریکایی بود، نقشش را رابین ویلیامز بازی می کرد!

این منتقد با اشاره به اینکه بچه های آسمان نخستین فیلم ایرانی بود که در سال 1999 توانست نامزد دریافت جایزه بهترین فیلم خارجی زبان اسکار گردد و البته درنهایت جایزه را به زندگی زیباست روبرتو بنینی واگذار کرد نوشته که حالا خورشید که چند ماه پیش جایزه بهترین فیلم جشنواره فیلم فجر تهران را از آن خود نموده، می تواند همان نوع جذابیت را داشته باشد.

باربر در ادامه به خط داستانی فیلم و مضامین آن پرداخته و سپس با اشاره به اینکه مجید مجیدی فیلمش را به 152 میلیون کودک مجبور به کار تقدیم نموده، می نویسد: معین است که مجیدی نسبت به بچه های که به خاطر بی توجهی یا سوءاستفاده عظیمسالان به دردسر افتاده و درمانده اند، تعهد دارد؛ و چیزی که غیرقابل فراموشی است، تصویر خسته و گریان قهرمان فیلم است که در انتها، در گل ولای و در شرایطی که هر آن خطرناک تر، تاریک تر و نمدارتر می گردد، به کندن تونل ادامه می دهد، آن هم فقط به امید گنجی که احتمالا هرگز برای او زندگی ای را فراهم نخواهد آورد که او استحقاقش را دارد....

دبورا یانگ، منتقد هالیوود ریپورتر نیز که در رسانه های غربی یکی از متخصصان سینمای ایران به شمار می رود، درباره خورشید نوشته: مجید مجیدی شماری از جذاب ترین، دیدنی ترین، عاطفی ترین و شورانگیزترین فیلم های سینمای جهان را در خصوص گرفتاری، استثمار و سوءاستفاده از بچه های محروم ساخته و حالا خورشید یکی از بهترین های او است.

لی مارشال، منتقد اسکرین دیلی هم نوشت: مجید مجیدی، فیلمساز ایرانی با مهارت، یک فیلم عاطفی و همدلانه دیگر درباره بچه های خیابانی فقیر، اما خوش فکر ساخته است. این داستانِ هیجان انگیز، به سبکی قدیمی و تا اندازه ای آموزنده، در مدرسه ای که مخصوص بچه های خیابانی ساخته شده می گذرد.

فیلم مجیدی یک انتخاب غیرعادی برای بخش مسابقه جشنواره ونیز است، اما در زمانه غیرعادی و نامعمول امروز، نئورئالیسم بی تکلف قرن بیست ویکمی آن به شکل غریبی باطراوت است. فیلم همچون سفری خاطره انگیز به گذشته خیالی است....

جیانلوکا پیساکان، روزنامه نگار و منتقد ایتالیایی نیز با اهدای تنها دو ستاره از پنج ستاره به فیلم خورشید درباره فیلم جدید مجیدی در وب سایت ایتالیایی سینماتوگرافو نوشته: مجیدی بهره کشی و استثمار بچه ها و همین طور جهانی ناعادلانه را محکوم نموده، این کار قصد و نیت شریفی است، اما لحن فیلم او معمولی و پیامش بیش ازحد ساختگی است و قصه فیلم در سطح باقی مانده است.

پیتر دی بروگ نیز در ورایتی نوشته: تماشای فیلم مجید مجیدی مرا به یاد یکی از مهم ترین فیلم های قرن 21 درباره بچه ها به نام پروژه فلوریدا انداخت. مجیدی خودش خالق یکی از بهترین فیلم های قرن بیستم درباره بچه ها است. بچه های آسمان که در سادگی محض بی رقیب است و در عین حال داستانش چنان تماشاگر را درگیر می نماید که نمی تواند نگاه از صحنه بردارد.

در خورشید با فیلمنامه ای به مراتب پیچیده تر طرف هستیم. این منتقد در ادامه هم به استفاده مجیدی از بچه ها کار برای نقش آفرینی در فیلم اشاره می نماید و می نویسد: اگر یکی از نیات مجیدی در فیلم خورشید یادآوری این موضوع باشد که تمام بچه ها برابرند و لایق آموزش و تشویق هستند، انتخاب این گروه نوجوان برای بازی در فیلم بهترین دلیل است.