عروسی 7000 دختربچه در بهار - مجله سرگرمی

به گزارش شرق، دلیلش می تواند هر چیزی باشد؛ از آموزش آنلاین که احتیاج به موبایل و تبلت دو، سه میلیون تومانی داشت تا وام ازدواج که هر سال مثل برنج ری می کند و خانواده ها به طمعش دخترانشان را روانه خانه بخت می کنند تا کرونا که فشار اقتصادی را بیشتر و بیشتر کرد و خانواده هایی که خواستند یک نفر از جمعشان کمتر شود تا خرجشان را به دخل شکسته شان برسانند. دلیلش هرچه هست اما بر اساس آمار منتشرشده گزارش شرایط اجتماعی و فرهنگی ایران از سوی مرکز آمار ایران، در بهار سال جاری بالغ بر هفت هزار ازدواج دختربچه 10 تا 14ساله و یک ازدواج دختربچه کمتر از 10 سال به ثبت رسیده است.

هرچند از عمده دلایل ازدواج بچه ها مسائل فرهنگی است و تا فرهنگ این مسئله جا نیفتد که کودک باید کودکی کند و 10سالگی سن ازدواج نیست، زمان زیادی لازم است، اما نبودن قانونی که بتواند جلوی ازدواج بچه ها را بگیرد هم در ثبت هفت هزار ازدواج کودک در بهار بی تأثیر نیست. مدت هاست فعالان حوزه کودک و برخی مسئولان تلاش می کنند که حداقل تبصره ماده 1041 را از قانون مدنی بردارند؛ این در حالی است که لایحه منع ازدواج بچه ها زیر 13 سال چند سالی است که از سوی معاونت امور زنان و خانواده رئیس جمهوری به کمیسیون لوایح دولت ارائه شده و همچنان در انتظار تصویب است.

قانونی که تغییر نکرد

سال هاست که برای برداشتن تبصره ماده 1041 قانون مدنی، بین موافقان و مخالفان دعواست. تبصره ای که ممنوعیت ازدواج بچه ها را که در این ماده ذکر شده، عملا ملغی می کند. این ماده می گوید: عقد نکاح دختر قبل از رسیدن به 13 سال تمام شمسی و پسر قبل از رسیدن به 15 سال تمام شمسی منوط است به اذن ولی به شرط رعایت مصلحت با تشخیص دادگاه صالح. بر این اساس ممنوعیت ازدواج بچه ها در صورت رضایت ولی و با حکم دادگاه ملغی می شود.

مطابق ماده 1041 قانون مدنی مصوب 1313، نکاح دختران قبل از رسیدن به 15 سال تمام و نکاح پسران قبل از رسیدن به 18 سال تمام ممنوع بود؛ اما با پیشنهاد مدعی العموم می شد استثنائاتی قائل شد. در سال 53 با تصویب قانون جدید حمایت از خانواده دوباره سن ازدواج تغییر کرد. در ماده 23 این قانون آمده بود: ازدواج زن قبل از رسیدن به 18سال تمام و مرد قبل از رسیدن به 20 سال تمام ممنوع است. مع ذلک در مواردی که مصالحی اقتضا کند، استثنائا در مورد زنی که سن او از 15سال تمام کمتر نباشد و برای زندگی زناشویی استعداد جسمی و روانی داشته باشد، به پیشنهاد دادستان و تصویب دادگاه شهرستان، ممکن است معافیت از شرط سن اعطا شود....

با وجود شباهت این ماده با ماده 1041 قانون مدنی از حیث اعطای معافیت از شرط سن و... تفاوت هایی داشت که مهم ترین آن افزایش سن ازدواج بود؛ سن ازدواج در قانون حمایت از خانواده مصوب بهمن 1353 از 15 سال تمام برای دختران و 18 سال تمام برای پسران در قانون مدنی به 18 سال تمام برای دختران و 20 سال تمام برای پسران افزایش یافته بود، اما هنگام تجدیدنظر در قانون مدنی بعد از انقلاب در سال 61، ماده 1041 پیشین قانون مدنی مغایر شرع تشخیص داده و به این شکل اصلاح شد: نکاح قبل از بلوغ ممنوع است و مطابق معنای فقهی بلوغ، بلوغ دختران 9 سال و پسران 15 سال اعلام شده است.

سن قانونی ازدواج درحال حاضر در ایران 13 سال برای دختران و 15 سال برای پسران است. البته این سن نیز می تواند با تشخیص دادگاه و درخواست ولی بچه ها کمتر شود. بیشتر تلاش کنندگان مجلس بر این بود که حداقل بتوانند در هر شرایطی ازدواج در زیر 13 سال را برای دختران ممنوع کنند که هنوز پیروز نشده اند. مطابق ماده 1041 قانون اصلاح موادی از قانون مدنی مصوب 14/8/1370 و تبصره آن: عقد نکاح دختر قبل از رسیدن به سن 13 سال تمام شمسی و پسر قبل از رسیدن به سن 15 سال تمام شمسی منوط است به اذن ولی به شرط رعایت مصلحت با تشخیص دادگاه صالح.

در دوره مجلس دهم، کنندگان فراکسیون زنان بارها و بارها تلاش کردند تغییری در ماده 1041 قانون مدنی ایجاد کنند. در واقع آنها می خواستند ازدواج دختران زیر 13 سال و پسران زیر 15 سال را کاملا ممنوع کنند تا حتی با اذن پدر هم امکان این ازدواج فراهم نباشد؛ اما سنگ اندازی ها از زمین و آسمان و رأی نیاوردن فوریت این طرح و همچنین پفراینده سازی های عجیب برای کنندگان مجلس باعث شد این تلاش ها به جایی نرسد. از طرف دیگر معاونت امور زنان و خانواده، در سال 97 از ارسال لایحه ای برای حذف این تبصره به دولت خبر داده بود؛ اما این لایحه بعد از دو سال هنوز به مجلس نرسیده و البته با نگاهی به نظرات منتشرشده از سوی کنندگان مجلس یازدهم به نظر نمی رسد که حتی با رسیدنش به مجلس، کاری از پیش ببرد.

آمار ازدواج هفت هزار کودک در بهار سال جاری، تنها آمار منتشرشده نیست. بنا بر اطلاعات منتشر شده، 346 نوزاد در بهار سال جاری متولد شده اند که مادران آنها کمتر از 15 سال داشته اند؛ مسئله ای که بنا بر گفته پزشکان متخصص زنان می تواند آثار سوء جبران ناپذیری برای این دختران داشته باشد.

رنج عروس های کوچک

ندا فاضلیان، فعال حوزه زنان، در گفت وگو با شرق با بیان اینکه بخش عمده ای از ازدواج بچه ها دلایل اقتصادی دارد، شرح داد: ما درباره طبقه ای صحبت می کنیم که به وسایل بهداشتی و آموزش صحیح دسترسی ندارند؛ چراکه در تبلیغ کودک همسری، همیشه دختران و پسرانی از طبقه مذهبی مرفه نمایش داده می شوند. مثلا گفته می شود فرزند فلان فعال سیاسی، روحانی مشهور شهر یا شخصیت مهم تاریخی در 13سالگی به خانه بخت رفت.

هرچند حتی این ازدواج در این طبقه می تواند لطمات جبران ناپذیری به این دختران وارد کند، اما نشان دادن این دختران با بنیه خوب، تغذیه مناسب و کامل، دسترسی به بهداشت و... نمی تواند معرف مناسبی برای جنایت و ظلمی باشد که در حق بچه ها می شود. قاطبه دخترانی که در 10، 12سالگی به خانه بخت می فرایند، ازدواج می کنند تا یک نان خور از سر سفره کمتر شود. خانواده ای که سال تا سال گوشت قرمز مصرف نمی کند، در خرج یومیه خود مانده، دخترش را شوهر می دهد تا هم به وام ازدواج برسد، هم دخترش بدبختی را در خانه دیگری تجربه کند.

مسئله اینجاست که این دختران وقتی هم ازدواج می کنند، خوشبخت نمی شوند. شکل بدبختی شان می شود شبیه مادرانشان. از دخمه ای، به دخمه دیگر کوچ می کنند، با این تفاوت که آن بدن نحیف و دچار سوءتغذیه با آسیب های عمیق روانی، رابطه جنسی را تحمل می کند، بارداری را تحمل می کند، کار خانگی سنگین را تحمل می کند و سپس در سنی مادر می شود که وقت بازی کردن، شیطنت کردن و شکل دریافت بدنش است. آن وقت در چنین شرایطی که بیشتر ازدواج بچه ها از این جنس است، یک مرتبه در فضای مجازی دختری ظاهر می شود نوجوان و زیبا، با صورتی سفید و سرشار از خون تازه، با چادری گران که قیمتش اندازه کل زندگی عروس کوچک حاشیه نشین است. با گوشی50 میلیون تومانی اش، از جهیزیه 500 میلیون تومانی اش فیلم می گیرد و با همسر جوانش سلفی می گیرد و برای فعالان زنان ابراز تأسف می کنند که نمی خواهند اجازه دهند عشق در نوجوانی پدیدار شود.

وی در ادامه شرح داد: ما درباره بچه های حرف می زنیم که کمبود شدید آهن دارند، از کمترین اطلاعات فرهنگی برخوردار نیستند، معنای مادرشدن و برقراری رابطه جنسی را نمی دانند. اکثریت این بچه ها در خانواده هایی زندگی می کنند که تصویری از آماده کردن فرزندانشان برای بلوغ ندارند و اصلا صحبت کردن درباره این مسائل را قبیح می دانند. دخترانی هستند که مادرانشان هرگز خبردار نمی شوند دخترانشان کی عادت ماهانه شده اند، یعنی اصلا فضایی در خانواده وجود ندارد که دختر جرئت کند از بلوغش بگوید. بعد چنین دختری که هرگز برای زندگی زناشویی آماده نشده، از کلاس درس به حجله برده می شود. عموما این زنان از زخم های عمیق روانی رنج می برند و این رنج را به فرزندان بیگناهشان هم انتقال می دهند. در سال های اخیر بارها تلاش شد که حداقل جلوی ازدواج بچه ها زیر 13 سال گرفته شود، اما این تلاش ها هم با این بهانه که می خواهند جلوی ازدواج را بگیرند به سمت هیچ میل کرد.

تلاش برای صحبت کردن با مسئولان معاونت امور زنان و خانواده برای پیگیری لایحه ارسالی به مجلس به جایی نرسید؛ با همه اینها فعالان حقوق کودک معتقدند آمار بالای بچه های که پیش از رسیدن به بلوغ فکری و ذهنی ازدواج می کنند، حکایت از گستره بالای این پدیده دارد. آنها بر تعیین شدن قطعی و قانونی سن ازدواج تأکید می کنند و معتقدند تا تعیین نشدن الزامات قانونی نمی توان از این پدیده جلوگیری کرد. ثبت آمار ازدواج بچه ها تنها مربوط به بالای 10 سال نیست؛ بر همین اساس آمارها نشان می دهند که در سال 90، 220 کودک سال 91، 187 کودک؛ سال 92، 201 کودک؛ سال 93، 176 کودک و در سال 94، 179 کودک زیر 10 سال تن به ازدواج داده اند؛ این در حالی است که آمارهای رسمی فقط محدود به ازدواج های ثبت شده در دفاتر رسمی است و چه بسا این تعداد به دلیل ثبت نشدن ازدواج بچه ها بدون شناسنامه یا عدم ثبت رسمی و قانونی ازدواج های چندهمسری تغییر یابد.