گزارش، نگاهی به توسعه روابط ترکیه و ازبکستان در دوره میرضیایف

به گزارش مجله سرگرمی، امضای موافقتنامه نخجوان و عضویت ازبکستان در شورای کشورهای ترک زبان، توسعه مناسبات امنیتی و نظامی، کوشش ترکیه برای جذب کارگران ازبک و تداوم رشد تعاملات سیاسی و مبادلات تجاری، از نشانه های توسعه روابط تاشکند و آنکارا در دوره میرضیایف بوده است.

گزارش، نگاهی به توسعه روابط ترکیه و ازبکستان در دوره میرضیایف

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و استقلال ازبکستان، روابط این کشور با ترکیه فراز و فرودهای بسیاری داشته است. در دهه 1990 مناسبات دو کشور با رشد قابل توجهی در سطوح سیاسی و مالی روبرو شد، اما از اوایل سال 2000 و چالش های جریان گولن در ازبکستان، روابط به سردی گرایید. اگرچه با سفر سال 2003 اردوغان به تاشکند انتظار می رفت مناسبات دو کشور بهبود یابد، اما تحولات سال 2006 در اندیجان و روندهای انزواگرایانه تاشکند، مجددا روابط دو کشور به سردی گرایید. در یک دهه آخر ریاست جمهوری کریم اف نیز اگرچه مناسبات مالی دو کشور تا حدودی جریان داشت و دیدارهای سیاسی نیز از سوی آنکارا با جدیت پیگیری می شد، اما می توان این دوره را نیز دوره انفعالی روابط ازبکستان و ترکیه در نظر گرفت. با این حال به نظر می رسد با روی کار آمدن شوکت میرضیایف پس از مرگ کریم اف، روندهایی از توسعه تدریجی مناسبات دو کشور در عمق را شاهد هستیم.

گام محکم ازبکستان برای عضویت در اتحادیه کشورهای ترک زبان

از سال 2006 به بعد ازبکستان در هیچ یک از نشست های شورای همکاری کشورهای ترک زبان شرکت ننموده بود. با این حال برگزاری ششمین اجلاس این کشورها در قرقیزستان در حاشیه برگزاری بازی های عشایر دنیا که با شرکت شوکت میرضیایف، به عنوان یک مهمان افتخاری صورت گرفت، نشانه هایی از تحول در مناسبات سنتی ترکیه و ازبکستان مشاهده شد. در آن نشست از چهار جمهوری ترک زبان آسیای مرکزی تنها ترکمنستان حضور نداشت. در این زمان نخستین زمزمه ها از عضویت ازبکستان مطرح شد.

حضور میرضیایف در نشست سران اتحادیه کشورهای ترک زبان

اجلاس هفتم این اتحادیه قرار است در ماه اکتبر امسال در باکو برگزار گردد. پیش تر نیز چاوش اوغلو اعلام نموده بود که ازبکستان خواستار عضویت در این سازمان است. اما خبر نهایی روز گذشته زمانی اعلام شد که رسانه های ازبک خبر دادند شوکت میرضیایف، رئیس جمهوری ازبکستان قرارداد نخجوان را که در حقیقت بیانیه شکل گیری شورای همکاری کشورهای ترک زبان است را امضا نموده و آن را جهت تصویب به مجلس سنای این کشور ارسال نموده است. به نظر می رسد با شرکت میرضیایف در نشست آینده و آنالیز عضویت ازبکستان در دبیرخانه این اتحادیه، سومین جمهوری آسیای مرکزی (پس از قزاقستان و قرقیزستان) نیز به عضویت آن در آید.

توسعه همکاری ها و مناسبات نظامی و امنیتی

یکی از حوزه های دیگری که از سال 2016 به بعد در روابط ازبکستان و ترکیه مورد توجه نهاده شده است، رشد ملموس مناسبات نظامی و امنیتی است. سفر نورالدین جانیکلی، وزیر دفاع ترکیه به ازبکستان و دیدار وی با میرضیایف در نخستین ماه های ریاست جمهوری وی، نشان از توجه ویژه ترکیه به این حوزه دارد. در آن سفر که در جولای 2017 صورت گرفت، دو کشور تفاهم نامه همکاری های نظامی و امنیتی به امضا رساندند. مساله آموزش های نظامی و همکاری انستیتوهای آموزشی و تحقیقاتی دو کشور یکی از کلیدی ترین حوزه های این تفاهم نامه بود.

تصویر پخش شده در تلویزیون ازبکستان از خودروهای زرهی تحویل داده شده توسط ترکیه

در کنار این موضوع، مساله واردات تسلیحات و فراوری مشترک تجهیزات نظامی نیز مورد توجه دو کشور نهاده شده است. در جریان نخستین سفر رسمی میرضیایف به آنکارا، قراردادهای نظامی و تسلیحاتی مورد توجه دو کشور نهاده شد. در اکتبر سال 2017 قراردادی میان شرکت نورال ماکینا ترکیه با شرکت اوز اوتو ازبکستان به امضا رسید که طی آن 1000 خودروی زرهی تاکتیکی اجر یالچین که به زبان انگلیسی دراگون یا اژدها نامیده می گردد، در ازبکستان فراوری گردد. این قرارداد همچنین شامل صادرات این خودروی تاکتیکی به کشورهای ثالث، احتمالا در آسیای مرکزی نیز می شد. بدین ترتیب ازبکستان در گام نخست به دنبال تبدیل شدن به مرجع صادرات تجهیزات زرهی در آسیای مرکزی با یاری ترکیه است. این در حالی است که در همین مدت چندین خودروی زرهی از مدل های دیگر از ترکیه به ازبکستان صادر شده و در قراردادهای تسلیحاتی سال 2018 این کشور نیز سفارش تعدادی از موتورهای دیزل از آنکارا به چشم می خورد.

این در حالی است که مانورهای مشترک نظامی نیز در دستور کار دو کشور نهاده شده است. در آوریل 2019 رزمایش مشترکی میان نیروهای نظامی ازبکستان، ترکیه و با حضور نیروهای پاکستان برگزار گردید.

خیز ترکیه برای جذب کارگران ازبک

یکی از موضوعات مورد توجه ترکیه طی چند سال اخیر دست یابی به مزیت های سیاسی و مالی جذب کارگران مهاجر آسیای مرکزی بوده است. طی سال های پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، شمار قابل توجهی از کارگران مهاجر به صورت فصلی به روسیه مهاجرت می نمایند. ازبک ها بیشترین شمار این کارگران در روسیه را تشکیل می دهند. به همین دلیل اعطای تسهیلاتی همچون بسط رژیم لغو ویزا به 90 روز در هر 6 ماه برای شهروندان ازبک، کاهش قیمت مجوز کار و تقویت اشتراکات فرهنگی در سطح عمومی از سوی آنکارا اجرا شده است. بر اساس گزارش وزارت کشور ترکیه، شهروندان ازبکستان در میان 10 کشور نخست دریافت نماینده مجوزهای کاری در این کشور بوده اند. همچنین شهروندان ازبکستان در لیست 5 کشوری هستند که بیشترین مهاجرت غیرقانونی را به ترکیه داشته اند.

تسریع روند مهاجرت کارگران آسیای مرکزی به ترکیه هم زمان به ظهور دو فاکتور مهم دیگر اجرا شده است. نخست، کاهش ارزش روبل در پی تحریم های اعمال شده از سوی ایالات متحده علیه روسیه در پی تشدید بحران اوکراین از سال 2014. و دوم، جریان امنیتی و سیاسی علیه کارگرانِ مسلمانِ آسیای مرکزی در روسیه و دیگر کشورها در پی تحرکات تروریستی داعش و عملیات اجرا شده توسط اعضای ازبک این گروه ها. ترکیه با هدف پوشش این دو نقطه ضعف جدید روسیه در کنار مساله سنتی بهره برداری سیاسی از مساله کارگران توسط مسکو، کوشش های برنامه ریزی شده ای برای جذب کارگران ازبک صورت داده است.

تداوم روند رشد مناسبات سیاسی و مبادلات تجاری

این اقدامات در حالی صورت می گیرد که روند مناسبات سیاسی و مبادلات تجاری و سرمایه گذاری میان ترکیه و ازبکستان از سال 2016 به بعد با یک رشد تدریجی روبرو بوده است. دیدارهای سیاسی در سطوح روسای جمهور، وزرای امورخارجه و دیگر مقامات عالی رتبه به صورت منظم اجرا شده و تنش های سیاسی ناشی از مسائلی نظیر جریان گولن (مشابه آنچه در قرقیزستان وجود دارد) نیز به حداقل رسیده است.

در حوزه مناسبات تجاری دو کشور با شدت بیشتری به پیش رفته اند. در سال 2018 بود که مقامات ترکیه اعلام کردند حجم مبادلات تجاری دو کشور با ثبت رکوردی تازه از مرز 2 میلیارد دلار نیز عبور نموده است. این در حالی است که در دیدار اردوغان با میرضیایف، دو طرف از هدف گذاری رشد مبادلات تجاری به 5 میلیارد دلار خبر دادند. همچنین اخیرا اعلام شد حجم سرمایه گذاری های ترکیه در ازبکستان بیش از 4.7 درصد رشد داشته است.

منبع: خبرگزاری تسنیم
انتشار: 23 مهر 1398 بروزرسانی: 5 مهر 1399 گردآورنده: fixfun.ir شناسه مطلب: 367

به "گزارش، نگاهی به توسعه روابط ترکیه و ازبکستان در دوره میرضیایف" امتیاز دهید

1 کاربر به "گزارش، نگاهی به توسعه روابط ترکیه و ازبکستان در دوره میرضیایف" امتیاز داده است | 5 از 5
امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "گزارش، نگاهی به توسعه روابط ترکیه و ازبکستان در دوره میرضیایف"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید