گزارش، آیا حمله به کاروان نظامی ترکیه در سوریه خلاف توافق سوچی بود؟ - مجله سرگرمی

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، روز گذشته مولود چاووش اوغلو وزیر خارجه ترکیه درباره عملیات ارتش سوریه در ادلب و حمله به کاروان تسلیحات نظامی این کشور در شمال سوریه گفت: دمشق با آتش بازی می نماید و ما برای امنیت سربازانمان هر کاری که لازم باشد انجام می دهیم. همچنین قصد نداریم مرکز نظارت شماره 9 در ادلب را به جای دیگری منتقل کنیم.

چاووش اوغلو همچنین با اشاره به تماس با روسیه در سطوح مختلف گفت: اینکه روسیه می گوید از این منطقه از سوی مخالفان، تجاوز انجام شده است، درست نیست. اگر این روند متوقف نگردد، اردوغان با پوتین گفت وگو خواهد نمود.

عملیات ارتش سوریه در ادلب

عملیات ارتش سوریه در ادلب 14 مرداد ماه مجدداً از سر گرفته شد.

در بیانیه ارتش با اشاره به عدم پایبندی مخالفان مسلح تحت حمایت ترکیه به آتش بس تصمیم آمده است: اجازه دادن ترکیه به عوامل مسلح اش در ادلب برای ادامه حملات، خط مشی مخربی است.

ترکیه بارها با اشاره به توافق سوچی و روند آستانه خواهان توقف حملات ارتش سوریه شده و با تهدید و گفت وگو با روسیه و ایران کوشش داشت تا مانع از ادامه عملیات گردد. این روند با اتفاقات هفته گذشته که خان شیخون محاصره و آزاد شد و همینطور حمله به کاروان نظامی ترکیه به اوج خود رسید.

ابهامات توافق سوچی

اما سوال این است که آیا روند سوچی مانع اقدام ارتش سوریه برای آزاد سازی مناطق اشغال شده از سوی تروریست های خارجی می گردد و اینکه آیا ارتش ترکیه حق به راه انداختن کاروان نظامی در شمال سوریه به بهانه حمایت از نقاط دیده بانی خود را داشته یا نه؟

یادداشت تفاهمی که شهریور ماه 97 بین ترکیه و روسیه درباره منطقه کاهش تنش در ادلب منتشر شده بعضی موارد را اعلام نموده اما مبهم بوده و به سوالات حداقل به صورت علنی پاسخ نداده که در بخش زیر به بندها و سوالات مطرح شده پرداخته می گردد.

منطقه کاهش تنش ادلب حفظ خواهد شد و پست های دیده بانی ترکیه تقویت شده و به فعالیت خود ادامه خواهند داد.

در این بخش معین نشده که این منطقه تا چه زمانی به این شکل اداره خواهد شد و چه زمانی به دولت سوریه تحویل داده می گردد.

یک منطقه غیرنظامی به عمق بین 15 تا 20 کیلومتر در منطقه کاهش تنش تشکیل خواهد شد.

تمام گروه های افراطی تروریستی تا 15 اکتبر از منطقه غیرنظامی خارج خواهند شد.

در این بخش گفته نشده که اگر این کار انجام نگردد چه اقدامی باید صورت گیرد کما اینکه تروریستها به تعهدی که به طرف ترک داده بودند عمل ننموده و هر از چندی شاهد حملات خمپاره ای آنها به ارتش سوریه بوده ایم.

تمامی تانک ها، سیستم های راکت انداز چندگانه، توپخانه ها و خمپاره اندازهای متعلق به طرف های درگیر تا 10 اکتبر 2018 از مناطق غیرنظامی خارج خواهند شد.

این کار طی یکسال گذشته به طور کامل انجام نشد.

نیروهای مسلح ترکیه و پلیس نظامی نیروهای مسلح فدراسیون روسیه در طول مرزهای منطقه غیرنظامی مأموریت های گشت زنی هماهنگ با پهپاد خواهند داشت.

نیروهای مسلح دو طرف با چه استعداد نظامی باید در این منطقه مستقر شوند. اگر ماموریت آنها حفاظت از صلح است آیا تسلیحات سنگین همچون تانک و زره پوش لازم است یا نه؟

حمل و نقل جاده ای در مسیرهای M4 (حلب-لاذقیه) و M5 (حلب-حماه) تا انتها سال 2018 احیا خواهد شد.

تدابیر موثری برای تضمین نظام های ماندگار آتش بس در داخل منطقه کاهش تنش ادلب اتخاذ خواهند شد. در این زمینه، فعالیت های مرکز هماهنگی مشترک ایران، روسیه و ترکیه تقویت خواهند شد.

چه تدابیری برای تضمین ادامه آتش بس در نظر گرفته شد و آیا این تضمین ها مانع حملات مسلحان شد؟

حمله به کاروان نظامی ترکیه خلاف توافق سوچی یا توافقات بین المللی بود؟

نیروی هوایی سوریه روز دوشنبه کاروان متشکل از 28 دستگاه خودرو و 6 تانک ارتش ترکیه را که در راه جنوب ادلب بود در نزدیک معرة النعمان مورد هدف قرار داد.

وزارت دفاع ترکیه نیز با تایید این اقدام اعلام نمود: در پی بمباران هوایی یک کاروان نظامی این کشور در سوریه سه نفر کشته و 12 نفر مجروح شدند. این حمله هوایی در زمان انتقال نیرو ها به پاسگاه نظارتی نهم در ادلب واقع در شمال سوریه صورت گرفت. ما به شدت این حمله را که در تناقض با توافقات، گفت وگو و همکاری موجود با روسیه است، محکوم می کنیم.

چاووش اوغلو روز گذشته در این باره گفت: روسیه می گوید از این منطقه از سوی مخالفان، تجاوز انجام شده است، اما این درست نیست.

ترکیه در مقام محکومیت اقدام ارتش سوریه به توافق سوچی استناد نموده اما سوال این است که آیا این توافق به طور کامل اجرا شده یا خیر؟

از سخنان چاووش اوغلو معین می گردد که طرف روس علت عملیات ارتش سوریه را نقض آتش بس از سوی تروریست ها عنوان نموده است.

همچنین ارتش سوریه نیز در بیانیه عملیات خود در ادلب به این موضوع اشاره نموده که اجازه دادن ترکیه به عوامل مسلحش در ادلب برای ادامه حملات، خط مشی مخربی است.

به علاوه، توافق سوچی برای ایجاد منطقه کاهش تنش در استان ادلب به وسعت 15 تا 20 کیلومتر مربع قرار بود تا روز 23 مهر ماه پارسال کاملاً اجرایی گردد، اما عدم همراهی بعضی گروهک های تروریستی حاضر در این استان موجب تعویق آن شد؛ مسئله ای که نقض توافق ادلب است.

انتقال تجهیزات نظامی سنگین به سوریه قانونی است یا نه؟

درباره این موضوع می توان به رویه سازمان ملل در ارسال نیروهای حافظ صلح خود به کشورهای مختلف اشاره نمود.

در این خصوص باید گفت که اولاً این نیروها در مناطق جنگی حضور پیدا نمی نمایند و بیشتر در مناطق تنش و بحرانی هستند. به همین دلیل نیروهای حافظ صلح در سال های جنگ داخلی در عراق حضور نداشتند، در سوریه نیز در سال 2011 تعداد 300 نفر از آنها وارد سوریه شدند و با افزایش درگیری ها بیش از نیمی از آنها به کشورشان بازگشته اند و سایر آنها در نقاط نسبتاً امن فعالیت دارند.

نیروهای حافظ صلح از سوی سازمان ملل با اجماع نظر اعضا به منطقه اعزام می شوند و اگر تعدادی از کشورها نخواهند این اقدام صورت نمی گیرد. حتی با اجماع جهانی نیز باز نیازمند به اجازه و رضایت کشور میزبان است و در صورت عدم خواست وی این مشروعیت از بین می رود.

نیروهای حافظ صلح اجازه استفاده از خشونت را نداشته و بر این اساس تنها از تسلیحات سبک و نیمه سنگین آن هم به هنگام دفاع از خود یا افراد غیر نظامی تحت پوشش استفاده می نمایند که اگر سطح درگیری افزایش یابد منطقه را ترک می نمایند که نمونه آن همین سوریه در سال 2012 است.

بیشتر فعالیت آنها معطوف و محدود به اجرای آتش بس و آرام شدن شرایط جنگی است و نه تشدید درگیری ها.

بر اساس نکات ذکر شده، باید گفت که اولاً در ادلب میزبان که سوریه است و مشروعیت توافقات تحت اختیار اوست، تصمیم به عملیات گرفته تا حاکمیت خود را بر کل خاک سوریه تثبیت کند. همین یک نکته برای کنار گذاشته شدن توافق کفایت می نماید.

دوماً در این توافق با توجه به عدم پایبندی تروریست ها به تعهد خود، موافقتنامه به صورت یکجانبه مورد خدشه قرار گرفته و طرف دیگر می تواند وارد عمل گردد. کما اینکه طرف روس به عنوان یکی از طرف های اصلی در پاسخ به طرف ترک اعلام نموده که تروریست ها حملات خود را متوقف ننموده اند.

سوماً ناظران آتش بس تنها می توانند نظارت داشته باشند و گزارش به مراکز خود بفرستند و درگیری و جنگ وظیفه آنها نیست حتی اگر خودشان در خطر باشند تنها می توانند با تسلیحات سبک از خود دفاع نموده و به سرعت منطقه را ترک نمایند در حالیکه در اینجا ترکیه اقدام به ارسال تسلیحات سنگین نموده است که این اقدام مغایر به توافقنامه های بین المللی برای حفظ صلح است.

واکنش های احتمالی ترکیه

ترکیه به خوبی می داند که دیر یا زود باید مناطقی که با توافق سوچی تحت عنوان ناظر در اختیار گرفته تخلیه کند زیرا بخشی از حاکمیت سوریه بوده و دمشق به دنبال تثبیت حاکمیت خود است. قوانین بین المللی نیز چنین حقی را به سوریه می دهد.

از سوی دیگر، روسیه نیز با این اقدام سوریه هماهنگ بوده و موافق پاکسازی ادلب از تروریست هاست. یکی از دلایل روسیه برای این پاکسازی را می توان حضور عناصر خارجی عمدتاً چچنی تبار دانست که در صورت بازگشت به روسیه مسائل امنیتی زیادی را به همراه خود خواهند آورد.

واکنش ترکیه را می توان در این راستا چنین ارزیابی کرد که ضمن ایجاد پروپاگاندای رسانه ای، حداکثر کوشش خود را در راستای ایجاد فشار سیاسی به دمشق خواهد آورد تا عملیات متوقف گردد.

همچنین نیم نگاهی به اجلاس سه جانبه سران روسیه، ایران و ترکیه در آنکارا که اواسط ماه آینده میلادی برگزار می گردد خواهد داشت تا شاید بتواند در مذاکره با پوتین مانع تداوم این عملیات گردد.

انتها ماجرا

با توجه به اینکه از نظر حقوقی و سیاسی، ترکیه دلایل قابل قبولی برای ادامه حضور خود در ادلب ندارد بعید به نظر می رسد که بتواند اقدام در خور توجهی انجام دهد.

تنها دستاویز ترکیه در این بین به راه افتادن سیل آوارگان از ادلب به ترکیه است که با استفاده از آن بتواند به دمشق و مسکو فشار آورد تا عملیات خود را متوقف یا دامنه آن را کاهش دهند.

در هر صورت این مسیری است که حکومت سوریه دنبال می نماید و دیر یا زود ادلب را نیز خواهد نوردید.

گزارش از علی حیدری