عربستان با اعلام آتش بس در یمن دنبال جبران اعتبار از دست رفته است
به گزارش مجله سرگرمی، خبرنگاران، گروه بین الملل - رؤیا فریدونی: بیش از پنج سال از اولین حمله ائتلاف متجاوز سعودی به یمن می گذرد. ائتلاف متجاوز سعودی برای متوقف کردن پیشروی های انصارالله از مارس 2015 تا کنون در یمن اقدام به مداخله نظامی می کند.
پنجشنبه هفته گذشته نیز به بهانه های مختلف از جمله دغدغه های بشردوستانه در سایه گسترش ویروس کرونا آتش بس دو هفته ای گفت. اما از همان دقایق ابتدایی اعلام آتش بس با حملاتی که به استان های حجه و الجوف انجام داد بار دیگر ثابت کرد که حتی برای چند ساعت هم نمی تواند بر روی وعده های خود بماند.
در این خصوص خبرنگاران با دکتر نجم الدین آجار رئیس گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه آرتوکلوی ماردین انجام داده است که در ادامه می خوانید:
*عربستان سعودی به بهانه مبارزه با ویروس کرونا در یمن اعلام آتش بس کرده است. به نظر شما دولت ریاض با این اقدام چه اهدافی را دنبال می کند؟
عربستان سعودی با مسائل فراوانی در داخل و خارج از کشور روبه رو است. آماده شدن ولیعهد محمد بن سلمان برای پادشاهی، از بازی تاج وتخت خاندان سعودی پرده برداشت. علاوه براین، کاهش قیمت نفت و ممنوعیت انجام حج عمره عربستان را در تنگنای اقتصادی قرار داده است. رژیم سعودی در خارج از کشور نیز به دلیل قتل خاشقجی و بحران های انسانی در یمن اعتبار خود را از دست داده است.
عربستان با وجود منابع اقتصادی و نظامی فراوانی که صرف کرده است نتوانست نظامی سیاسی در یمن ایجاد کند. به همین دلیل مدت هاست بدون اینکه به اعتبار ملی کشور آسیبی برساند می خواهد از یمن خارج شود. انتصاب خالد بن سلمان برادر کوچک محمد بن سلمان در وزارت دفاع نیز در عرصه بین الملل آمادگی سعودی ها را برای خروج از یمن نشان می دهد. این طور به نظر می رسد که رژیم سعودی به بهانه مبارزه با ویروس کرونا و با هدف کاهش بار اقتصادی کشور، جبران اعتبار از دست رفته خود در جامعه بین الملل وهمچنین برای پنهان کردن شکست های نظامی خود در یمن اعلام آتش بس کرده است.
*اعلام آتش بس یکجانبه از سوی عربستان را می توان به عنوان ابزاری برای توقف پیشروی های انصارالله و رهایی از شکست های پی در پی خود دانست؟
جنگ یمن که بیش از پنج سال است از آغاز آن می گذرد دو واقعیت مهم را آشکار ساخت. اولاً عربستان- امارات پس از بهار عربی، در بحران های منطقه ای که راهکار آن براساس ظرفیت های نظامی باشد هیچ شانس موفقیتی ندارد. ثانیاً بعید است که عربستان بدون حمایت بیرونی بتواند در یمن بماند.
مسئله یمن از نظر تاریخی به دلایل ژئوپلیتیکی، اقتصادی، فرهنگی و جمعیت شناختی جایگاه بسیار مهمی در امنیت عربستان سعودی دارد. بنابراین بی ثباتی های ناشی از این مسئله این کشور را با بحران های امنیتی روبرو کرده است. بی ثباتی های مربوط به یمن گاهی منجربه نوساناتی در سیاست داخلی عربستان شده است. به عنوان مثال، بر تخت نشستن فیصل بن عبدالعزیز به جای پادشاه پیش از خود (ملک سعود) در سال 1964 با جنگ داخلی یمن در سال 1962 ارتباط مستقیم داشت.
اکنون نیز تلاش هایی برای شکل دادن به ساختار سیاسی عربستان پس از سلمان بن عبدالعزیز به عنوان پادشاه این کشور در حال انجام است.
تصمیم گیری برای جنگ در یمن یا هرگونه خروج احتاقتصادی از این کشور با بازی تاج و تخت ارتباط مستقیم دارد.
بنابراین سعودی ها که به دلیل ضعف نظامی خود نتوانستند نتایج سیاسی مطلوبی به دست بیاورند با استفاده از منابع دیگر (اقتصادی، دیپلماتیک) این جنگ را ادامه خواهند داد.
*واکنش جنبش انصارالله یمن به اجرایی شدن آتش بس یکجانبه عربستان و نقض آن را چگونه ارزیابی می کنید؟
جنبش انصارالله از همان لحظات ابتدایی اعلام آتش بس یکجانبه از سوی ائتلاف متجاوز سعودی با دروغ دانستن آن تأکید کرد که متجاوزان به نقش آفرینی نظامی خود در جبهه های مرزی ادامه می دهند. انصارالله برای رسیدن به یک راهکار سیاسی دائمی بر توقف این حملات، خروج همه عناصر نظامی و خاتمه دادن به محاصره یمن تاکید کرد.
امارات با خروج نیروهای نظامی خود عربستان را در جنگ یمن تنها گذاشت. انصارالله نیز با بهره گیری از این تنهایی سعودی ها می خواهد قدرت خود را در کشور تثبیت کند.
به نظر من اعلام آتش بس گامی در جهت به دست آوردن فرصت بیشتر و فراهم کردن حمایت بین المللی برای بازی تاج و تخت در داخل عربستان است.
*آیا می توان آتش بس یکجانبه عربستان را فرصتی برای بازگشت یمن به مذاکرات صلح سازمان ملل توصیف کرد؟
به نظر من آغاز یک گفتگوی سیاسی و جامع با اعلام آتش بس عربستان دور از انتظار است. عدم برقراری نظم سیاسی به نفع سعودی ها در یمن، نفوذ شاهزاده محمد بن سلمان را در نظم سیاسی عربستان تضعیف خواهد کرد.
در صورتی که امکان ایجاد نظم سیاسی به نفع سعودی ها در یمن وجود نداشته باشد، می توان فرمولی را برای جلوگیری از بازتاب بی ثباتی های یمن به سرزمین های سعودی در دستور کار قرار داد.
*موضع گیری سازمان ملل در مقابل اعلام آتش بس در یمن را چگونه ارزیابی می کنید؟
در دوره ای هستیم که اثربخشی سازمان های بین المللی به خصوص سازمان ملل پس از جنگ جهانی دوم به میزان قابل توجهی تضعیف شده است. به خصوص اگر یک بحران، تهدیدی جدی برای منافع یکی از بازیگران جهانی ایجاد نکند این سازمان ها واکنش بسیار ضعیف تری از خود نشان می دهند. در خصوص یمن نیز فراخوان سازمان ملل برای برقراری آتش بس به منظور تمرکز بر مشکل ویروس کرونا این ادعا را تقویت می کند.
با وجود اینکه بیش از پنج سال از جنگ یمن می گذرد اما هیچ اقدام جدی برای برقراری ثبات پایدار در این کشور صورت نگرفته است.
اخیراً نیزسازمان ملل به دلیل آسیب هایی که ویروس کرونا در کشورهای غربی به بار آورده خواستار برقراری آتش بس شد که این نشان می دهد مبارزه با ویروس کرونا بیشتر از بحران های انسانی در یمن اهمیت دارد.
منبع: خبرگزاری مهر